Trường Hận Ca

[tieuthanhthanh]

Tặng các sis bài Đường Thi "Trường Hận Ca" của Bạch Cư Di. Bài này nói về chuyện tình thánh thượng (Đường Minh Hoàng) và nàng họ Dương (Dương Quý Phi - Thái Chân).

TRƯỜNG HẬN CA

Hán Hoàng trọng sắc tư khuynh quốc
Ngự vũ đa niên cầu bất đắc
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành
Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức
Thiên sinh lệ chất nan tự khí
Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc
Hồi mâu nhất tiếu bách mỵ sinh
Lục cung phấn đại vô nhan sắc
Xuân hàn tứ dục Hoa Thanh trì
Ôn tuyền thủy hoạt tẩy ngưng chi
Thị nhi phù khởi kiều vô lực
Thủy nhị tân thừa ân trạch thời
Vân mấn hoa nhan kim bộ dao
Phù Dung trướng noãn độ xuân tiêu
Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi
Tòng thử quân vương bất tảo triều
Thừa hoan nhị yến vô nhàn hạ
Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân
Tam thiên sủng ái tại nhất thân
Kim ốc trang thành kiều thị dạ
Ngọc lâu yến bãi tùy hòa xuân
Tỉ muội đệ huynh giai liệt thổ
Khả lân quang thái sinh môn hộ
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ
Ly cung cao xứ nhập thanh vân
Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn
Hoãn ca mạn vũ ngưng y trúc
Tận nhật quân vương khán bất túc
Ngư Dương bề cổ động địa lai
Kinh phá nghê thường vũ y khúc
Cữu trùng thành khuyết yên trần sinh
Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành
Thúy Hoa dao dao hành phục chỉ
Tây xuất đô môn bách dư lý
Lục quân bất phá vô nại hà?
Uyển chuyển nga my mã tiền tử
Hoa điền ủy địa vô nhân thâu
Thúy Kiều kim tước ngọc tao đầu
Quân vương yểm diện cứu bất đắc
Hồi khán huyết lệ tương hòa lưu
Hoàng ai tán mạn phong tiêu tác
Vân soạn oanh vu đăng kiếm các
Nga Mi sơn hạ thiểu nhân hành
Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc
Thục giang thủy bích Thục sơn thanh
Thánh chủ chiêu chiêu mộ mộ tình
Hành cung kiếm nguyệt thượng tâm sắc
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh
Thiên toàn địa chuyển hồi long ngự
Đáo thử trù trừ bất năng khứ
Mã Ngôi Pha hạ nê thổ trung
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ
Quần thần tương cố tận triêm y
Đông vọng đô môn tín mã quy
Quy lai trì uyển giai y cựu
Thái Dịch phù dung, Vị Ương liễu
Phù dung như diện, liễu như my
Đối thử như hà bất lệ thùy?
Xuân phong đào lý khai hoa nhật
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì
Tây Cung, Nam Nội đa thu thảo
Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo
Lê Viên tử đệ bạch phát tân
Tiêu Phòng A Giám Thanh Nga lão
Tịch điện huỳnh phi tứ tiểu nhiên
Cô đăng khiêu tận vị thành miên
Trì trì chung cổ sơ trường dạ
Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên
Uyên ương ngõa lãnh sương hoa trọng
Phỉ thúy khâm hàn thùy dữ cộng?
Du du sinh tử biệt kinh niên
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng
Lâm Cùng đạo sĩ Hồng Đô khách
Năng dĩ tinh hành trí hồn phách
Vị cảm quân vương triển chuyển tư
Toại giao Phương Sĩ ân cần mịch
Bài vân ngự khí bôn như điện
Thăng thiên nhập địa cầu chi biến
Thượng cùng Bích Lạc, hạ Hoàng Tuyền
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến
Hốt văn hải thượng hữu tiên sơn
Sơn tại hư vô phiêu diểu gian
Lâu các linh lung ngũ vân khởi
Kỳ trung sước ước đa tiên tử
Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân
Tuyết hoa mạo sâm si thị
Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh
Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành
Văn đạo Hán gia thiên tử xứ
Cửu Hoa trướng lý mộng hồn kinh
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi
Châu bạc ngân bình dĩ lý khai
Vân kết bán thiên tân thụy giác
Hoa quan bất chỉnh hạ đường lai
Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử
Do tự nghê thường vũ y vũ
Ngọc dung tịch mịch lệ lan can
Lê hoa nhất chi xuân đới vũ
Hàm tình ngưng đê tạ quân vương
Nhất biệt âm dung lưỡng diểu mang
Chiêu Dương điện lý ân ái tuyệt
Bồng lai cung trung nhật nguyệt trường
Hồi đầu hạ vọng trần hoàn xứ
Bất kiến Trường An kiến trần vụ
Duy tương cựu vật biểu thâm tình
Điền hợp kim thoa ký tương khứ
Thoa lưu nhất cổ hạp nhất phiến
Thoa bích hoàng kim hợp phân điện
Đản giao tâm tự kim điện kim
Thiên thượng nhân gian hội tương kiến
Lâm biệt ân cần trùng ký từ
Từ trung hữu huệ lưỡng tâm tri
Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh điện
Dạ bán vô nhân tư ngữ thì
"Tại thiên nguyện tác tỉ dực điểu
Tại địa nguyện vi liên lý chi"
Thiên trường địa cữu hữu thời tận
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ.

Bạch Cư Dị

[tieuthanhthanh]

Dịch thơ của Trương Đình Tín

Trường Hận Ca

Hán hoàng đế yêu người sắc nước
Đã bao năm những ước cùng ao
Họ Dương có gái tơ đào
Tường cao cổng kín sáng màu dung quang
Vẻ vưu vật trời ban sao bỏ
Một sáng vua cho ở bên mình
Nụ cười trăm vẻ đẹp xinh
Sáu cung son phấn cũng khinh đã đành
Trời xuân lạnh Hoa Thanh ao tắm
Suối ấm ngâm da trắng mỡ đông
Con hầu nâng mãi trong lòng
Thân mình ẻo lã như bông liẽu mềm
Nhớ những đêm ấm êm ân trạch
Mái tóc mây vàng lệch thoa rung
Phù dung trướng ấm đêm xuân
Giấc say ngắn mộng dậy gần đã trưa
Vua từ đó chẳng ưa chầu sáng
Yến tiệc vua nỏ chán đêm ngày
Xuân về rồi lại xuân bay
Đêm theo đêm cứ ngụp say bên nàng
Trong cung cấm ba ngàn mỹ nữ
Chỉ riêng nàng vinh dự được yêu
Nhà vàng hầu giấc xuân tiêu
Tiệc tàn lầu ngọc liêu xiêu xuân hòa
Anh em hưởng vinh hoa phú quý
Xui lòng thiên hạ, mẹ cha
Sinh con muốn gái hơn là đẻ trai
Ly Cung lẫn mây trời xanh ngắt
Nhạc tiên ngân gió dạt dào rung
Khoan thai ca vũ tơ đồng
Suốt ngày dìu dặt say lòng quân vương
Vang trống trận Ngư Dương động đất
Khúc Nghê Thường tan tác vũ y
Chín tầng gió bụi kinh kỳ
Tây Nam muôn ngựa tức thì ruổi dong
Cờ Thúy Hoa bay tung rối rắm
Đi lại dừng, trăm dặm cớ sao?
Sáu quân không muốn tiến mau
Trừ phi trước ngựa lấy đầu Quí Phi
Hoa điền rơi ai thì lấy nhặt
Thoa Thúy Kiều ngọc nát hỡi ơi
Quân vương che mặt nghẹn lời
Quay đầu máu lệ bời bời trào tuôn
Bụi vàng lẫn gió cuồng tan tác
Quanh co đường Kiếm Các thang mây
Nga My chân núi qua đây
Người thưa cờ xí gió lay lạnh lùng
Đất Ba Thục biếc sông, xanh núi
Lòng thánh quân tức tủi sớm khuya
Thấy trăng thương nỗi chia lìa
Đêm mưa đứt ruột đầm đìa nghe chuông
Trời đất chuyển Ngựa Rồng trở lại
Bước trù trừ lòng hãi chốn xưa
Mã Ngôi lệ nhỏ bùn trơ
Hỡi ôi mặt ngọc bây giờ đâu kia
Vua tôi cùng dầm dề nước mắt
Hướng Đông đô ngựa mặc đường về
Vườn hoa, ao cũ vẫn kia
Phù dung Thái Dịch, liễu kìa Vị Ương
Hoa phù dung phớt hường như mặt
Liễu buông dài net mác mày ngài
Ngắm nhìn cảnh cũ còn đây
Hỏi ai mà chẳng thấm đầy lệ khăn
Hoa đào lý gió xuân rực rỡ
Lá ngô đồng rung đổ mưa thu
Tây Cung, Nam nội cỏ sầu
Đầy thềm chẳng quét đỏ màu lá rơi
Lê Viên thuở cợt cười con hát
Tóc bạc mau man mác buồn ơi
Tiêu phòng cung giám trông coi
Mày xanh son trẻ cũng rồi già khom
Đêm sân điện buồn đom đóm đóm rọi
Đèn khêu tàn mắt mỏi còn chong
Canh dài chuông trống thu không
Ngân hà lấp lánh ánh hồng sớm mai
Ngói uyên ương sương rơi lạnh giá
Phỉ Thúy mến ai đã đắp chung?
Cách năm từ biệt đau lòng
Hồn phách đâu - mộng vẫn không đến cùng
Khách Hồng Đô Lâm Cùng đạo sĩ
Phép huyền vi kỳ bí thần thông
Cảm vì vua nhớ vua mong
Sai người Phương sĩ hết lòng một phen
Cỡi mây gió như tên như điện
Lên trời cao xuống đến đất đen
Trên Bích Lạc, dưới Hoàng Tuyền
Hai nơi lục lọi khắp miền thấy chi?
Bỗng nghe nói cứ đi ra biển
Ngoài xa kia ẩn hiện tiên san
Cảnh nhàn phiêu diểu miên man
Linh lung lầu gác rỡ ràng năm mây
Trong gác ngọc hây hây tiên tử
Có một nàng tên chữ Thái Chân
Mặt hoa da tuyết bội phần
Cửa vàng then ngọc gõ lần mái tây
Nhờ Tiểu Ngọc tin này nhanh gởi
Báo Song Thành kiếp tới trao ngay
Sực nghe Hán xứ tới đây
Cửu Hoa trướng bỗng châu mày hồn kinh
Bồi hồi dậy rở mình nắm áo
Vén rèm châu thiểu não vóc tiên
Bình phong bạc thoáng gót sen
Mái mây lệch nửa giấc tiên mới lòa
Xuống thềm ngọc mũ hoa đội lệch
Tay áo tiên gió chếch phới bay
Nghê Thường khúc múa xưa đây
Có chăng ngủ mộng chốn này gặp ai
Buồn mặt ngọc nét ngài lệ thấm
Chĩu cành lê hoa đẫm mưa xuân
Lệ ngừng thâm tạ quân ân
Ơn lòng một thuở bao lần khắc ghi
Âm dung vắng từ khi cách biệt
Nhớ mong nhau biêng biếc sầu dâng
Chiêu Dương điện tuyệt ái ân
Bồng Lai ngày tháng thanh nhàn tiêu dao
Chốn trần hoàn ngoảnh đầu trông lại
Trường An đâu? chỉ thấy bụi đầy
Thâm tình vật cũ trao tay
Thoa vàng hộp khảm của này đem đi
Thoa một chiếc hộp thì một miếng
Thoa nửa cành hộp điện phân đôi
Lòng này bền tựa vàng thôi
Trên trời dưới đất cũng rồi gặp nhau
Ân cần dặn lời câu lâm biệt
Lời thề ta lòng biết chỉ ta
Trùng thất đêm vắng nguyệt tà
Trường Sinh điện chỉ đôi ta nói thầm
Trên, xin nguyện chim liền cánh
Dưới xin cùng chung nhánh cành liền
Cho dù trời đất đảo điên
Hận này trọn kiếp miên triền nào nguôi...