Dạ, con cảm ơn
má 6!
Hôm nay con có được tí thời gian, cố tìm post
má 6 (hay em gái
VT?) đã thắc mắc về hai nhân vật huyền thoại
Trung Hoa là nhị vị
Nam Tào, Bắc Đẩu. Thật sự không nhớ là người nào đã hỏi mà còn chưa kịp giải đáp thì post đó bị "
chôn lấp" mất rồi.
Thôi thì, mạng phép trả lời theo hiểu biết rất giới hạn, mong các bạn bổ sung thêm nếu còn thiếu sót...
Nam Tào, Bắc Đẩu là hai vị thần rất quen thuộc trong đời sống tín ngưỡng của người
Hoa, cũng như người
Việt chúng ta. Lời truyền rằng, đây là hai vị tiên (còn gọi là
dị nhân) thường ngồi thư thái đánh cờ tướng dưới gốc dâu to. Một vị ngồi quay về
Nam mặc áo trắng, dung mạo dữ tợn- đó chính là
Nam Tào. Vị kia quay về hướng
Bắc mặc áo hồng, dung mạo rất đẹp- đó chính
Bắc Đẩu. Nếu nói theo huyền thoại
Trung Hoa thì hai vị thần này luôn chầu bên giá bệ
Ngọc Hoàng Thượng Đế, với trách nhiệm chính là giải nạn, tăng giảm tuổi thọ, ban phúc lộc cho những kẻ hiền lành hoặc trừng phạt, gieo tai hoạ cho những kẻ ác ôn. Đó là nói về tâm linh tín ngưỡng, và...cũng theo trí tưởng tượng của họ mà nên.
Còn nếu nói về khía cạnh thực tế hơn thì người
Hoa xưa rất thông thiên văn. Họ có thói quen sùng bái các vì sao, đi đôi với khối óc thích tìm hiểu về vũ trụ càn khôn nên không lạ gì khi người
Hoa sở hữu nền
Thiên Văn Học phát triển vào loại sớm nhất thế giới. Hơn thế, nếu đã nói đến việc phát hiện ra các vì tinh tú thời xa xưa thì không thể
không nhắc đến
Côn Lôn Sơn (hay còn gọi là núi
Côn Luân)- một trong những dãy núi dài nhất
châu Á, trực thuộc địa phận
Tây Tạng. Sở dĩ ngọn núi này quan trọng đối với câu chuyện
Nam Tào, Bắc Đẩu của chúng ta là vì hai nhóm tinh tú ấy đã được tìm thấy về phía
Bắc trên dãy núi này- kèm với 3 nhóm tinh tú khác là
Tử Vi, Thái Tuế, và
Bắc Cực. Cũng từ đó, họ lại có niềm tin rằng các tinh tú ấy điều khiển sự vận chuyển của trái đất, phân định
âm dương, sắp đặt bốn mùa trong trời đất.
Luận về các sao thiên văn- theo khái niệm của người
Hoa, với những câu chuyện truyền thuyết gắn liền với các tinh tú ắt sẽ là một đề tài vô biên! Thế thì chỉ xin nói tóm tắt về
Nam Tào, Bắc Đẩu rằng theo tín ngưỡng
Đạo giáo thì
Nam Tào là cánh tay trái của
Ngọc Hoàng, thuộc hệ
dương;
Bắc Đẩu là cánh tay phải, thuộc hệ
âm. Và như đã nói trên, hai vị được xem là được trao quyền nắm vận mệnh con người qua việc giữ
"sổ Sinh Tử" trên
Thượng Giới. Thứ nữa, tuy người
Việt đã chịu ảnh hưởng khá nặng về truyền thuyết hai vị tiên này, nhưng cách gọi tên trong văn hoá người
Hoa có hơi khác so với người
Việt chúng ta- đó là vì người
Hoa không gọi
Nam Tào mà gọi là
Nam Đẩu. Tuy cách gọi tên có khác, nhưng người
Việt có lối tôn sùng không khác gì người
Hoa. Bằng chứng là khi chúng ta thấy chùa nào trong nước có thờ
Ngọc Hoàng là sẽ có đặt hai tượng
Nam Tào, Bắc Đẩu ngự đôi bên tả hữu. Hoặc nổi tiếng hơn ở
Việt Nam chúng ta là
Đền Kiếp Bạc, thuộc tỉnh
Hải Dương, có thờ riêng nhị vị trên hai ngọn núi
Vạn Kiếp và
Dược Sơn. (Lại cũng có một truyền thuyết gắn liền với nguyên nhân vì sao họ thờ hai vị trên hai ngọn núi khác nhau như thế, nhưng nếu diễn giải ra thì sợ sẽ làm mất thời gian
forum vì có hơi lệch lạc đề tài đang bàn qua...)
Mặt khác, truyền thuyết hai vị- nhất là
Bắc Đẩu, có vai trò không kém quan trọng trong phong tục tang ma của người
Việt. Điều này được thể hiện qua nghi thức nhập quan, khi người ta cho bỏ vào trong áo quan một miếng ván có hình chòm sao
Bắc Đẩu, hay còn gọi là
ván thất tinh (ván có hình 7 ngôi sao). Nếu là gia đình nghèo thì họ chỉ vẽ hình chòm sao ấy lên một mảnh giấy rồi bỏ vào quan tài. Đó là vì theo quan niệm của
Đạo giáo thì người
Hoa tin rằng
Bắc Đẩu được xem là vị thần giữ sổ
Tử và luôn luôn đối nghịch với
Nam Tào trong việc quyết định vận mệnh một người. Do thế, một khi ông đã
"gạch sổ" một người thì trong nghi thức nhập quan, người nhà có phong tục bỏ tấm
ván thất tinh vào trong quan tài là niềm hi vọng linh hồn người chết sẽ được vị thần giữ sổ
Tử ấy che chở- một kiểu tín ngưỡng tương tự như người
Ai Cập cổ đại vậy.
Đó là đôi điều được biết qua về
Nam Tào, Bắc Đẩu và huyền thoại về hai vị. Nếu có chi chưa chuẩn xác, mong được thọ giáo thêm.